Efficiëntie

Uit Systeemmodellering
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De factor efficiëntie wordt generiek gedefinieerd als de verhouding tussen twee andere factoren:

efficiëntie = output / input

Wanneer je spreekt van "de efficiëntie van een systeem" moet je daarom altijd duidelijk maken wat je ziet als "output" en wat als "input".

Vervolgens moet je deze factoren operationaliseren.

Voorbeelden

  • De efficiëntie van een auto kun je modelleren als s/V (afgelegde afstand / verbruikte brandstof). De eenheid van efficiëntie wordt dan [km/𝓁].
  • De efficiëntie van een zonnepaneel kun je modelleren als Pe/Pz (geleverd elektrisch vermogen / vermogen ingestraald door de zon). De efficiëntie is dan dimensieloos (W/W).
  • De efficiëntie van een zonnepaneel kun je echter ook modelleren als de totale elektrische energie die het paneel produceert tijdens zijn levensduur / de totale energie benodigd voor de productie van het paneel: Eelek/Eprod. Ook in dit geval is efficiëntie dimensieloos (J/J).
  • Bij een kolencentrale kun je de efficiëntie modelleren als het geleverde elektrische vermogen / de energie-inhoud van de kolen die er per seconde ingaan: Pe/Pk.
  • Een kolencentrale die in het stookseizoen naast elektriciteit ook restwarmte levert aan een woonwijk, heeft in die tijd een hoger rendement, want dan kan de efficiëntie berekend worden met de totale nuttig geleverde energie / de energie-inhoud van de kolen per seconde: (Pe + Pt)/Pk, waarin Pt het thermisch geleverde vermogen voorstelt.

De voorbeelden van het zonnepaneel en de kolencentrale laten zien hoe belangrijk het is om te specificeren hoe je de efficiëntie definieert.

Een efficiëntie die gebaseerd is op een omzetting (zoals die van zonne-energie of kolen in elektriciteit), wordt vaak rendement genoemd.

Zie ook