Principaal-agentmodel

Uit Systeemmodellering
Versie door PieterBots (overleg | bijdragen) op 4 nov 2020 om 17:50 (Nieuwe pagina aangemaakt met 'Het '''principaal-agentmodel''' is een conceptueel model dat in de bestuurskunde wordt gebruikt om te verklaren waarom Voorwaarden voor effectieve besturing|e...')
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Het principaal-agentmodel is een conceptueel model dat in de bestuurskunde wordt gebruikt om te verklaren waarom effectieve besturing in een hiërarchische organisatie vaak moeilijk is.

Het model onderscheidt een actor (de principaal) die de uitvoering van bepaalde taken opdraagt aan een hiërarchisch ondergeschikte actor (de agent). Hoewel de principaal dus de baas is van de agent beschikt de agent over meer informatie doordat hij het is die de taken uitvoert. Vanwege deze kennisvoorsprong kan de principaal de agent minder goed controleren. De agent krijgt daardoor ruimte om zijn eigen belangen te laten prevaleren boven de belangen van zijn principaal.

Voorbeelden

Het principaal-agentmodel is toepasbaar op de meeste situaties waarin sprake is van een hiërarchische relatie tussen actoren:

Sector Principaal Agent
Bedrijfsleven Werkgever Werknemer
Aandeelhouders Directie
Hoofdaannemer Onderaannemers
Openbaar bestuur Minister Ambtenaar
Parlement Regering
Onderwijs Opleidingsdirecteur Modulemanager
Schoolbestuur Leraren

Zie ook