Wereldmodel
Het Wereldmodel is een model van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen, dat is opgesteld door de Club van Rome. Deze groep werd in 1968 opgericht door een aantal Europese wetenschappers. Zij waren bezorgd over de uitputting van hulpbronnen en de gevolgen die deze zou kunnen hebben op de welvaart.
1972
In 1972 publiceerde de Club van Rome het rapport The Limits to Growth (“De grenzen aan de groei”). Hierin presenteerde de Club de resultaten van berekeningen aan de uitputting van aardse voorraden met het zogenaamde Wereldmodel. De berekeningen lieten zien dat de groei van het gebruik van de hulpbronnen grote nadelige gevolgen zouden kunnen hebben voor de onder andere de voedselvoorziening, de volksgezondheid en de industrie.
Het Wereldmodel (zie fig. 1) was een van de eerste toepassingen van systeemdynamica. Bij deze modelleermethode wordt gebruik gemaakt van voorraad-stroomdiagrammen (zie fig. 2) om de relaties tussen grootheden weer te geven. In een computationeel model wordt vervolgens het systeemgedrag als functie van de tijd berekend.
Het rapport maakte wereldwijd grote indruk. Daaraan droeg bij dat zowel het model als de uitkomsten van de computerberekeningen heel aanschouwelijk konden worden weergegeven in schema’s en diagrammen (zie fig. 3). Zo werden de resultaten voor een groter publiek begrijpelijk.
Uiteraard had het model ook beperkingen, waarop de modelleurs zware kritiek kregen. Zo werd aangenomen dat de bevolking en de vervuiling exponentieel zouden groeien, maar de technologie slechts lineair. Ook werd niet meegenomen dat de prijs van grondstoffen sterk toeneemt naarmate zij schaarser worden. Latere uitbreidingen aan het model lieten echter zien dat de grote lijn van de conclusies in stand bleef.
⊕ Grafische uitvoer
Het is interessant om te zien hoe de grafieken werden gemaakt. Met een printer die alleen tekst kon printen, werden met behulp van letters de posities van de waarden van de variabelen weergegeven. Met de hand werden de bij elkaar horende letters vloeiend verbonden door lijnen met verschillende stijlen. Tenslotte werd het resultaat een kwartslag naar links gekanteld, waardoor een grafiek als functie van de tijd ontstond zoals figuur 3.
De figuren zijn met toestemming overgenomen uit: Meadows, D. (1972); Rapport van de club van Rome - De grenzen aan de groei; Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum
Zie ook
- 1543: Heliocentrisme (Copernicus)
- 1687: Bewegingswetten (Newton)
- 1859: Evolutietheorie (Darwin)
- 1869: Periodiek systeem (Mendelejev)
- 1905/1915: Relativiteitstheorie (Einstein)
- 1972: Wereldmodel (Club van Rome)
