Aggregatie

Uit Systeemmodellering
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Aggregatie is samenvoeging tot een groter geheel. Bij aggregatie van systemen worden systemen samengevoegd en vervolgens als een nieuw systeem gezien.

Bij aggregatie van gegevens worden de waarden van eigenschappen van subsystemen samengevat (bijvoorbeeld door te tellen of te sommeren) tot een eigenschap van het systeem waar de subsystemen deel van uitmaken.

Voorbeelden

Aggregatie van systemen

In onderstaande tabel is een genoemd concept telkens een aggregatie van het concept links ervan.

cel orgaan mens voetbalteam
letter woord zin alinea
steen muur huis straat

In bovengenoemde voorbeelden zijn de elementen die worden samengevoegd steeds van dezelfde soort (allemaal cellen, of allemaal letters). Maar ook ongelijksoortige elementen kunnen geaggregeerd worden. Onderdelen als een antenne, een microfoon, een beeldscherm en dergelijke kunnen worden samengevoegd tot een mobieltje. En een heleboel mobieltjes vormen samen met andere onderdelen zoals zendmasten een communicatienetwerk.

Bij het modelleren van een systeem is het nuttig duidelijk te maken op welk aggregatieniveau het systeem bekeken wordt:

  • Hebben we het over de microfoontjes en de beeldschermen, of over de mobieltjes als complete apparaten?
  • Modelleren we het energiegebruik op het niveau van individuele apparaten, van huishoudens of van straten?

De keuze van het aggregatieniveau is onderdeel van de systeemafbakening.

Er zijn gevallen waarin een concept zijn eigen aggregatie is: wie een model maakt op straatniveau, moet rekening houden met straten met slechts één huis. En "u" is zowel een letter als een woord - het kan zelfs een "zin" zijn.

Aggregatie van gegevens

Voortbouwend op de tabel uit het vorige voorbeeld zijn dit voorbeelden van aggregatie van gegevens:

  • Het gewicht van een orgaan kun je bepalen door de som van de gewichten van de cellen van dat orgaan te nemen.
  • De moeilijkheidsgraad van een alinea kun je bepalen door het gemiddelde aantal woorden per zin in die alinea te berekenen.
  • De vergrijzing van de provincie Utrecht kun je bepalen door het aantal inwoners van 65 jaar of ouder te delen door het totale aantal inwoners van die provincie.

Dat correcte aggregatie van gegevens niettemin tot foute resultaten kan leiden blijkt wel uit de volgende voorbeelden:

  • De totaalscore van een voetbalteam kun je bepalen door het aantal door de spelers van dat team gescoorde doelpunten op te tellen. (Dit gaat fout als spelers ook interlands spelen)
  • Het volume van een orgaan kun je bepalen door de som van de volumes van de cellen van dat orgaan te nemen. (Dit gaat fout als het orgaanweefsel een sponsachtige structuur heeft)
  • De vergrijzing van Nederland kun je bepalen door de de vergrijzingsratio's van de provincies te middelen (Dit gaat fout tenzij je het gewogen gemiddelde van de vergrijzingsratio's neemt)

Beschrijvende statistieken zoals het aantal (N), de som (Σ), het gemiddelde (μ), de variantie (σ2) en de standaarddeviatie (σ) zijn allemaal vormen van aggregatie van gegevens.

⊕ Etymologie

De term aggregatie is afkomstig uit het Latijn: grex = kudde; ad + gregare = "bij de kudde voegen"

Zie ook