Periodiek systeem
Het periodiek systeem van de elementen rangschikt de chemische elementen op hun eigenschappen.
Tot het eind van de achttiende eeuw was scheikunde (en zijn voorloper de alchemie) vaak niet meer dan het bij elkaar voegen van stoffen om te kijken wat dan gebeurde. In de loop van de negentiende eeuw begon duidelijk te worden dat er systeem zat in de manier waarop stoffen met elkaar reageren.
1869
In 1869 gaf Dmitri Mendelejev (Russisch: Дмитрий Менделеев) een presentatie voor het Russische Chemische Genootschap. Daarin liet hij zien dat door een juiste plaatsing in een tabel de elementen worden gerangschikt op hun chemische en fysische eigenschappen. Hij nam in zijn tabel ook drie toen nog niet ontdekte elementen op, en voorspelde hun eigenschappen.
Op basis van dit periodiek systeem kon de scheikunde een grote versnelling doormaken, omdat er systematiek was gekomen in de behandeling van chemicaliën.
Het interessante is dat het periodiek systeem het gedrag van de elementen niet verklaart, maar alleen weergeeft. Pas in de loop van de twintigste eeuw werden de fysische principes duidelijk waarmee verklaard kan worden waarom het periodiek systeem deze vorm heeft. Het periodiek systeem is dus eigenlijk een weergave op een hoger aggregatieniveau (emergent gedrag) van de fysische basiswetten. De scheikunde kon zich dank zij dit emergente gedrag ontwikkelen tot een zelfstandige discipline naast de natuurkunde.
