Heliocentrisme
Heliocentrisme is het model waarin de zon zich in het middelpunt van het heelal bevindt.
Heel lang was ons wereldbeeld geocentrisch: we namen aan dat de aarde het middelpunt van alles was, en dat de zon, de maan en de sterren om ons heen cirkelden. Dit model was echter in de loop van de tijd steeds minder in overeenstemming te brengen met astronomische waarnemingen.
1543
In 1543 publiceerde Nikolaus Copernicus het boek De revolutionibus orbium coelestium. Daarin zette hij zijn theorie uiteen dat de zon het centrum van het heelal is en de aarde om de zon heen draait.
Het model van Copernicus werd niet onmiddellijk door alle wetenschappers geaccepteerd. Het was in strijd met het wereldbeeld waarin de mens het centrum van de schepping was. Na de publicatie van De revolutionibus (en de dood van Copernicus, die kort na de publicatie overleed) zijn er nog enkele pogingen gedaan om met uitgebreidere geocentrische modellen de astronomische waarnemingen te verklaren. Zo publiceerde Tycho Brahe in 1588 een model waarin de aarde nog steeds in het centrum stond, en de planeten ronddraaiden in banen rond de zon, die zelf weer rond de aarde draaide. De relatieve bewegingen van de hemellichamen zijn daardoor eigenlijk hetzelfde als in Copernicus’ model.
Meer en meer bewijzen voor het heliocentrische model stapelden zich op, en met de publicatie van de wetten van Newton (1687) kreeg dit model een stevige theoretische ondergrond.
Copernicus’ aanname dat de zon een centrale plaats in het heelal inneemt, is inmiddels ook al weer lang achterhaald. De zon is een (tamelijk onbeduidende) ster tussen ontelbare andere. (Nou ja, ontelbaar: wiskundig gezien is de verzameling sterren in ieder geval áftelbaar.)
⊕ Etymologie
Het woord heliocentrisme komt uit het Grieks: ἥλιος (helios) "zon" + κέντρον (kentron) "middelpunt".
